Vijf ben ik. Ik lig met mijn hoofd op mijn armen. Op de balkonrand, in het theater. Ik kijk naar de documentaire: ‘De stem van het water’ van Bert Haanstra.
Ik denk eraan, terwijl ik naar mijn kleinzoon van nog geen vijf kijk: Hij ligt met zijn hoofd op zijn armen. Op de tafel, voor zijn iPad. Hij kijkt naar een video van een vlogger, amper 15, over een game. Een wereld van verschil. Van verandering.
Hoofd boven water houden
De film van Haanstra gaat over het water, dat elke dag een wereld van verschil is. Over onze drang ons hoofd bóven water te houden en daarom de weerstand van kinderen om tijdens de zwemles met hun hoofd ónder water te gaan. Met daarin het aandoenlijke: “Durf niet” (in de film op 7 minuut 25).
Water. Elke dag een wereld van verschil.
Verandering. Ons leven is er vol van. Sterker nog, ons leven is een lange ketting van verandering. Steeds zoeken naar nieuw evenwicht in een omgeving die voortdurend in beweging is.
Weerstanden
Als verandering dan zo’n groot onderdeel van ons leven is, wat is dan die weerstand ertegen? Of zoals een ondernemer me pas vroeg: “Waarom doen ze er zo moeilijk over?” De verandering spreekt jou als ondernemer aan, omdat jij aan het roer ervan zit. De mensen om je heen overkomt de verandering, zonder dat ze er invloed op hebben. Dan krijg je weerstanden. En wappies.
Weet je trouwens wat misschien wel de grootste weerstand van ondernemers tegen verandering is? Als de verandering hen overkomt, wordt opgelegd. Ik herinner me iets met hygiënecode en zoutverlaging. Inderdaad, soms zijn ondernemers net gewone mensen.
Een handig lijstje van 10 over de oorzaak van weerstanden
Rosabeth Moss Kanter, hoogleraar bedrijfskunde en veranderexpert aan Harvard Business School, zette die weerstanden in 2012 op een rij. Ze kwam tot een handig lijstje van 10 (over verandering gesproken: klik in Google Chrome rechts en kies ‘Vertalen in het Nederlands). Weerstanden, zegt Kanter, vinden hun oorzaak onder meer in verlies van controle, overmatige onzekerheid en angst, de verrassing – zonder tijd om te wennen, het kwijtraken van een gewoonte of omdat de verandering pijn gaat doen.
Leidinggeven aan verandering
Hoe je als leider voor je mensen het ongemak van een verandering kunt beperken? En hoe je leiding geeft aan succesvolle verandering? Daar schrijf ik over in mijn volgende column. Ja, je kunt ook verlangen naar verandering. Zo verlang ik naar de lente. Oh! Die eerste zon, die warmte, als je die voelt op je vel. Even van genieten, met je ogen dicht. Het verse gras ruiken en de prille bloemen. De natuur, die opbloeit. Elk jaar opnieuw. En toch, ieder keer weer anders. Net als de stem van het water.
Foto: Hanno Spanninga